Sinds 2014 is prof. dr. Joep Dohmen als docent en lector Bilding en Persoonsvorming bij de HTF.
Persoonsvorming is het centrale thema in de publicaties en colleges van Joep Dohmen. Hoe kunnen we ons leven vormgeven?
Iemand zijn In zijn magnum opus Iemand zijn (november 2022) komt het al het gedachtengoed van Dohmen over Bildung en Persoonsvorming samen en laat hij zien op welke manieren wij ons kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en betrokken mensen.
Zoektocht naar praktische wijsheid We leven in een vloeibare tijd. Er zijn zoveel invloeden en zoveel opties. Er klinken zoveel stemmen en er is zoveel lawaai. Hoe kunnen we daarin overeind blijven en onszelf bewaren? Het is wel degelijk mogelijk dat we onszelf beter gaan begrijpen. We kunnen onze emoties en verlangens onderzoeken en gaandeweg ontdekken wat we echt willen. We zijn de voorbije decennia onze zelfdiscipline kwijtgeraakt en moeten dus opnieuw gaan oefenen. Hoe moeilijk de omstandigheden intussen ook zijn, we kunnen leren omgaan met de vele versnellingen en met meer aandacht leven in het hier en nu. We moeten weer leren om elkaar te waarderen en de onderlinge verschillen te verdragen. De voornaamste opdracht van vandaag is dat we het huis van de aarde weer bewoonbaar maken. Bij deze zoektocht naar praktische wijsheid kan de filosofie ons helpen.
Vooral om de vorming van jonge mensen is het Dohmen, met zijn achtergrond in het onderwijs, te doen. Zij lijden immers het meest onder de moraal van vrijheid-blijheid die de norm is geworden van een samenleving waaruit traditie en autoriteit radicaal verdwenen zijn. Die bevrijding mag nog zo zonnig klinken, ze heeft hen, aldus Dohmen, wel beroofd van ieder criterium voor wat het leven de moeite waard zou maken. Die kaalslag wordt grif opgevuld met de aangeprate behoeften van de commercie en de verleidingskracht van de sociale media.
In zijn boek Iemand Zijn en tijdens colleges en symposia gaat hij in discussie met een indrukwekkende reeks filosofen, pedagogen, sociale wetenschappers en zelfs auteurs van beleidsnota’s die vanuit uiteenlopende invalshoeken het hunne zeggen over de manier waarop je kunt uitgroeien tot een evenwichtige persoonlijkheid: één waarin het leven, om het met Foucault te zeggen, tot een kunstwerk wordt.
Met ingang van het studiejaar 2025-2026 is dr. Floris van den Berg benoemd tot lector ‘Filosoferen voor een Betere Wereld’ aan de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (HTF). In zijn nieuwe rol zal Van den Berg, in samenwerking met het HTF Denkhuis, nieuwe filosofische werkvormen ontwikkelen die aanzetten tot morele (her)oriëntatie. Van den Berg: “Filosofie kan bijdragen aan het project van de Verlichting om te streven naar een betere wereld met minder leed en meer geluk, voor menselijke én niet-menselijke dieren, voor nu en in de toekomst.”
Algemeen-directeur Martin Slagter: “Met Floris hebben we een toegepast filosoof pur sang in huis, die denken en doen op een unieke manier verbindt en filosofie echt in weet te zetten voor een betere samenleving.”
De morele cirkel
Van den Berg (1973) promoveerde in 2011 op het proefschrift Harming others: universal subjectivism and the expanding moral circle, waarin hij het ‘universeel subjectivisme’ ontwikkelde - een ethische theorie en gedachteoefening gericht op het verminderen van het lijden voor mens en dier, hier en nu, elders en in de toekomst. Hij publiceerde twintig boeken, waaronder Filosofie voor een betere wereld, en talloze artikelen over veganisme, liberalisme, feminisme, humanisme en atheïsme – steeds gericht op het vergroten van onze morele cirkel. Ten behoeve van onderwijs creëerde hij een dozijn kennisposters en ontwikkelde hij walkshops om met studenten in de natuur wandelenderwijs te filosoferen. In 2016 won hij met Beter weten. Filosofie van het ecohumanisme de Boekenprijs van deMens.nu. Ook maakt hij de filosofische podcast ‘De vrije gedachte’.
Van den Berg doceert onder andere milieuethiek, wetenschapsfilosofie en creatief schrijven aan de HTF. Hij is tevens als universitair docent milieufilosofie verbonden aan de Universiteit Utrecht. Sinds 2023 is hij voorzitter van de vrijdenkersvereniging De Vrije Gedachte. Hij is een veelgevraagd spreker, commentator en organisator.
Filosoferen
De HTF is een door idealen gedreven organisatie, opgericht en uitgebouwd door docenten filosofie, hoogleraren en filosofische professionals uit de beroepspraktijk. De HTF wil filosofie laten doordringen tot in de haarvaten van de samenleving om grote maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden. De HTF verzorgt bachelor- en masteropleidingen, trainingen, toegepast onderzoek en advies, waarbij inzetbare denkvaardigheden – het filosoferen, meer nog dan ‘de’ filosofie - centraal staan. Het lectoraat van Floris van den Berg ondersteunt de HTF hier in de volle breedte.
Symposium
De HTF organiseert op zaterdag 22 november 2025 het symposium ‘Filosoferen voor een Betere Wereld’, waarbij Van den Berg zijn lectoraatsrede zal uitspreken en diverse workshops gevolgd kunnen worden. De rede is ook uitgewerkt tot publicatie die bij de HTF uitgeverij is verschenen. BESTEL HIER>
De Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (HTF) biedt de eerste hbo-bachelor en hbo-master Toegepaste Filosofie in Nederland aan.
